Zamojszczyzna. Obchody rocznicy niemieckich wysiedleń: w Zamościu i Skierbieszowie

Niemiecka akcja wysiedleńcza rozpoczęła się na Zamojszczyźnie w nocy z 27 na 28 listopada 1942 roku. Jako pierwszy okupanci otoczyli Skierbieszów. Następne były Sady, Lipina Nowa, Suchodębie i Zawoda. Tylko z gminy Skierbieszów wysiedlono 4067 osób, w tym 1154 dzieci.

Wysiedleni trafili do obozu przejściowego w Zamościu. Do marca 1943 r. przez to ponure miejsce przeszło ponad 41 tys. osób – mieszkańców Zamojszczyzny. Zwykle matkom odbierano wówczas dzieci. Rozłączone rodziny przetrzymywane były w okropnych warunkach. Więźniów prześladowano i upokarzano. Nękały ich tyfus, dyfteryt, szkarlatyna. Najbardziej cierpieli najmłodsi.

W obozie, w niektórych okresach, umierało od 30 do 70 dzieci dziennie. Niemiecki obóz przejściowy działał także w Zwierzyńcu. Tam również panowały okropne warunki. W sumie więziono w tym miejscu ponad 20 tys. osób.

Z obu obozów wywożono więźniów pociągami w różne rejony Generalnego Gubernatorstwa, a następnie umieszczano ich m.in. w tzw. „wsiach rentowych”. Część trafiła do obozów koncentracyjnych na Majdanku i w Oświęcimiu, gdzie wielu zamordowano. Dzieci transportowano najczęściej w okolice Warszawy (m.in. do Pilawy, Łaskarzewa, Garwolina, Siedlec i Łosic). Wiele z nich zmarło zimą w nieogrzewanych wagonach. Kilka tysięcy wywieziono także do Niemiec, gdzie zostały zgermanizowane.

Podczas tej wielkiej, niemieckiej operacji wypędzono w sumie z domów ok. 110 tys. osób w tym 30 tys. dzieci. Byli to mieszkańcy prawie trzystu wsi. Zamojszczyzna nigdy o tym nie zapomniał.

Podczas poniedziałkowych obchodów w Zamościu (rozpoczną się o godz. 9) odbędzie się msza w intencji ofiar wysiedleń. Rozpocznie się o godz. 9 w kościele św. Michała Archanioła w Zamościu. Potem uczestnicy obchodów przejdą przed
zamojski pomnik Ofiar Faszyzmu u zbiegu ul. Piłsudskiego i Okrzei. Tam zostaną złożone wieńce i kwiaty. W programie także m.in. uroczysta akademia dla młodzieży Zespołu Szkół Ponadpodstawowych nr 4 w Zamościu.

Mieszkańcy Skierbieszowa zbiorą się w niedzielę (26 listopada: godz. 9) na placu przy miejscowym Urzędzie Gminy. Stamtąd wyruszą do kościoła parafialnego, gdzie odbędzie się msza w intencji wysiedlonych.

O godz. 10.30 rozpoczną się natomiast obchody przy skierbieszowskim Pomniku Walk i Męczeństwa. Zaplanowano tam m.in. apel poległych oraz złożenie wieńców i kwiatów.