List króla Kazimierza Wielkiego do współczesnych mieszkańców Szczebrzeszyna

Pozostałości dawnego zamku w Szczebrzeszynie (z XIV wieku) przez całe dziesięciolecia były zarośnięte przez tzw. samosiejki i krzaki. Widać tam było także dawne wykopy i wyrwy, w których poniewierały się fragmenty cegieł. To się zmieniło. Wzgórze zamkowe właśnie zostało uporządkowane. Powstała tam m.in. okazała wieża widokowa za ponad 3 mln zł.

Jej oficjalne otwarcie zaplanowano w sobotę (25 listopada). Przeczytano wówczas list który podobno król Kazimierz Wielki napisał do współczesnych mieszkańców Szczebrzeszyna. Miał on zostać znaleziony podczas prac konserwatorskich. Czego domaga się król?

„Oznajmiamy, że jest zamiarem naszym ze wszech miar godnie w pamięci potomnych zachować ten oto gród zamkowy Szczebrzeszynem przez nas nazwany - ku pamięci naszego pobytu w tym urokliwym i pełnym niezwykłości miejscu” – czytamy w piśmie. „Niech jego ludowi się wiedzie, niechaj omijają go przykre koleje losu, a miłujący nas Bóg niechże zawżdy ma go w swojej pieczy! A niechby kolejne pokolenia pieczołowicie o niego dbały, dokładały afektów, nie szczędząc przy tym złotych monet i dobrych uczynków, ażeby rozkwitał, a wraz z tym - splendorem obdarzał tych, którzy poszli z jego murów w kraje obce i dalekie. Niechby w całym świecie znać było, że właśnie ze Szczebrzeszyna wywiedli się niepospolici medycy - kronikarze, artyści, bakałarze i malarze”.

Król Kazimierz – jak rozumiemy - zalecił, aby w naszych czasach został zorganizowany w Szczebrzeszynie…. Festiwal Stolica Języka Polskiego. Zachęcał tez do starań w obronie grodu oraz całego kraju.

„A daj Boże, że pieczołowicie pielęgnowany i zarządzany, ongiś i ten gród doczeka się czasów, gdy w jego mury zjeżdżać będą znawcy literatury, piewcy narodowej wymowy i poezyj wszelakich” – rozmarzył się w liście król. „Całym swoim majestatem pragniemy podkreślić, że tak jak powinnością szlachty jest być zawsze na pogotowiu do obrony ojczyzny i nawet za nią życie poświęcić, tak Wy zawżdy miejcie we staraniu ten gród, pamiętajcie o rodach, które przez liczne wieki miały go w baczności, a żyjcie tak, aby unikać sromoty i ludzkiej pogardy. Najukochańsza Rzeczypospolita mocną bowiem być musi mocą naszych serc, pamięci o przodkach i rodach, które ją tworzyły”.

Król zachęca też do wzajemnego szacunku. A ci, którzy go nie okażą będą się mieli z pyszna. Już król o to zadba, choćby z zaświatów.

„Wszelako pamiętajcie, aby w grodzie tym pięknym, okolonym dziką rzeką Wieprz, zawżdy znalazło się miejsce, w którym z pokorą i serdecznością ugościmy naszych starszych braci w wierze, wyznawców prawosławia oraz pielgrzymów potrzebujących pomocy” – pisał król. „Przepiękny widok, rozciągający się z zamkowego grodu, wystarczy dla wielu kościołów, bożnic i cerkwiji. Kto zacz kiedy bądź kolwiek miałby za nic nasze słowa, niechaj okrutnie ukaran zostanie! Niech w dębowe dyby zakuty będzie wszystkimi członkami, a jego ród trafi na wygnanie i sromotę na odległą wyspę San Escobar!”.

Pewne detale wskazują na to, że list nie jest jednak autentyczny (ktoś zapewne go sfabrykował i w ruiny zamku nocą podrzucił). Przesłanie wydaje się jednak słuszne.