Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Ta kamienica w Chełmie została wpisana do rejestru zabytków województwa lubelskiego

OPRAC.:
Jolanta Masiewicz
Jolanta Masiewicz
Chełm, kamienica przy ul. Lubelskiej 30
Chełm, kamienica przy ul. Lubelskiej 30 Lubelski Wojewódzki Konserwator Zabytków
Kamienica wraz z oficyną, która znajduje się przy ul. Lubelskiej 30 w Chełmie została wpisana niedawno do rejestru zabytków nieruchomych województwa lubelskiego. - Wpis został dokonany w granicach historycznych ścian zewnętrznych tych budynków, wraz z gruntem pod nimi - informuje Lubelski Wojewódzki Konserwator Zabytków.

Kamienica z oficyną jest ściśle związana z krajobrazem kulturowym centrum Chełma i została wzniesiona w miejscu wcześniejszej zabudowy. Na planie Chełma z 1823 roku w miejscu obecnej nieruchomości jest wrysowany murowany dom frontowy od ul. Lubelskiej oraz mniejszy budynek od ul. Pijarskiej. Utworzenie zwartej zabudowy datuje się na początek wieku XX, dokładnie na rok 1909, gdy został opracowany projekt trzykondygnacyjnego budynku narożnego u zbiegu ulic Lubelskiej i Pijarskiej w Chełmie (przechowywany w Archiwum Państwowym w Lublinie).

- W tym projekcie, analogicznie jak w typowych projektach zabudowy miejskiej (czynszowej) z przełomu wieków XIX i XX, część parterową kamienicy dostosowano dla potrzeb lokali z funkcją handlowo-usługową zaś wyższe kondygnacje przeznaczono na mieszkania o zróżnicowanym standardzie. Zachowany projekt architektoniczny budynku potwierdza jego autorskie opracowanie, chociaż sygnatura projektanta nie została odczytana (zgodnie z danymi z karty ewidencyjnej – autorem projektu mógł być inż. M. Adler, który zrealizował projekt na zlecenie ówczesnego właściciela Fiszera Lewensztejna) - czytamy w opracowaniu Lubelskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków.

W okresie międzywojennym w skrajnej zachodniej części zabudowy od strony ul. Lubelskiej, która do dziś wyróżnia się secesyjnym wystrojem, zostały umieszczone reprezentacyjne mieszkania prywatne, zaś w części narożnej i oficynie funkcjonował hotel „Victoria”.

W latach 30. XX wieku do kamienicy został dobudowany dodatkowy segment, który uzupełnił istniejącą zabudowę, tworząc budynek na rzucie czworoboku z wewnętrznym podwórzem (tzw. „studnią”) pośrodku. Istniejącą oficynę podwyższono wówczas o jedną kondygnację, a całość nakryto spłaszczonym dwuspadowym dachem, pobitym blachą. Dojazd na posesję i wewnętrzny dziedziniec został zapewniony od strony ulicy Krzywej.

Z racji przeprowadzonej w okresie międzywojennym zmiany numerów policyjnych budynków przy ul. Lubelskiej, zabudowa kamienicy z d. nr 13 została przemianowana na nr 30.

Kamienica z oficyną przetrwały do czasów obecnych w niemal niezmienionym układzie rzutu i bryły, który uzyskały w latach 30. XX wieku. W stosunku do projektu pierwotnego z roku 1909 największe zmiany zostały wprowadzone w części parterowej elewacji kamienicy od strony ul. Lubelskiej, m.in. przez likwidację jednego z otworów okiennych, przesunięcie układu witryn i dodanie otworu drzwiowego (do lokalu usługowo-handlowego).
Nadal część parterowa budynku (od ul. Lubelskiej i Pijarskiej) jest przeznaczona na cele usługowe, zaś poziom II i III kondygnacji zajmują mieszkania (obecnie lokatorskie).

- W zestawieniu z innymi chełmskimi kamienicami z początku XX wieku usytuowanymi w centrum miasta, tę kamienicę wraz z oficyną wyróżnia m.in.: wysoki poziom artystyczny, oryginalna forma architektoniczna oraz bogaty wystrój dekoracyjny elewacji frontowych. Wartością obiektu jest ponadto: zachowany układ funkcjonalno–przestrzenny o czytelnej dyspozycji wnętrz, zachowane pierwotne usytuowanie dwóch klatek schodowych (reprezentacyjnej w elewacji od strony ul. Lubelskiej i lokatorskiej od strony ul. Pijarskiej) oraz otworu bramnego od ul. Krzywej - podkreśla Lubelski Wojewódzki Konserwator Zabytków.

Nieistniejąca obecnie trzecia drewniana klatka schodowa, która zapewniła komunikację z lokalami na galeriach, była zlokalizowana w podwórzu.

- Elementem zasługującym na szczególną uwagę we wnętrzu kamienicy jest reprezentacyjna dwubiegowa klatka schodowa. Zachowała ona oryginalny układ z czasów powstania obiektu (zgodny z projektem z 1909 r.) oraz pierwotny wystrój - informuje Wojewódzki Konserwator Zabytków.

Z jej oryginalnych elementów do czasów współczesnych pozostały: dwuskrzydłowe drzwi przechodnie w sieni (płycinowe, z prostokątnym przeszkleniem w ozdobnym obramieniu), stolarka okienna, żeliwna balustrada oraz schody z dekoracyjnymi stopnicami.

Ponadto na klatce schodowej zachowana jest dekoracja malarska z czasów powstania obiektu (o motywach roślinnych, w kolorystce błękitów, zieleni i ugrów) oraz fragmentarycznie w innych częściach budynku.

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Krokusy w Tatrach. W tym roku bardzo szybko

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera

Materiał oryginalny: Ta kamienica w Chełmie została wpisana do rejestru zabytków województwa lubelskiego - Chełm Nasze Miasto

Wróć na krasnik.naszemiasto.pl Nasze Miasto