W 2015, 2018 i 2021 roku przeprowadzone zostały wykopaliskowe badania archeologiczne dla potrzeb planowanego zagospodarowania terenu wokół wieży w Stołpiu. Jednym z najważniejszych odkryć na terenie nieruchomości stanowiącej otoczenie zabytku, było ujawnienie wyjątkowej w formie, konstrukcji i użytych do budowy materiałów, nieznanej wcześniej budowli, zinterpretowanej jako kapliczka. Budowla jest usytuowana nad obudowanymi źródłami zasilającymi zlewnię wód położoną w granicach działki nr 2 w Stołpiu.
– Podczas badań ustalono, że z gródka otaczającego wieżę prowadził utwardzany trakt pieszy do reprezentacyjnej budowli ze źródłem. Przypuszcza się, że ze źródła korzystano już w XII w. Na podstawie odkrytych zabytków ruchomych należy sądzić, że nieznany budynek ze źródłem funkcjonował głównie w okresie wczesnego średniowiecza – w XIII w., ale również i później, nieprzerwanie aż do XVIII-XIX w., kiedy źródło zostało z nieznanych powodów zasypane – informuje Lubelski Wojewódzki Konserwator Zabytków.
Stwierdzono, że na zachód od odkrytej kapliczki znajdują się pozostałości innej nieznanej budowli kamiennej, odkryte w zlewni źródeł w pobliżu przepustu wodnego na południowym brzegu, tj. kamienie ze śladami zaprawy oraz duży detal kamienny z pozostałościami zaprawy wapiennej długości 77 cm i grubości 19-20 cm (nadproże lub próg). W czasie badań odkryto także wiele archeologicznych zabytków ruchomych.
Dokonane odkrycia zmienić mogą dotychczasowe ustalenia naukowe dotyczące wyglądu i czasu powstania zespołu wieżowego w Stołpiu, tj. wieży, gródka i pozostałych elementów zagospodarowania terenu nieruchomości, na której zlokalizowana jest wieża ze wzgórzem i zlewnia wód zasilana źródłami znajdującymi się w granicach działki.
Wieża z gródkiem, unikatowa kapliczka oraz obudowane źródła, powstałe w podobnym okresie tworzyły prawdopodobnie zespół – wyjątkowy w skali Europy w okresie wczesnego średniowiecza i średniowiecza, który ma niezaprzeczalną wartość naukową i historyczną. Wymienione elementy były najprawdopodobniej ściśle ze sobą powiązane funkcjonalnie i współtworzyły unikalną i nierozerwalną całość w ówczesnym krajobrazie kulturowym ziemi chełmskiej.
Decyzja nie jest jeszcze prawomocna, ale o wpis wnioskowała gmina.
Tanie linie trują! Ryanair i Wizz Air na czele
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?