Obchody w Kraśniku: Mieszkańcy uczcili setną rocznicę rozstrzelania strażaków [ZDJĘCIA]

Uroczystości rozpoczęły się odsłonięciem i poświęceniem pamiątkowej tablicy. - Ileż ta ziemia musiała przyjąć ofiar byśmy mogli żyć dziś w demokratycznym kraju. Straż Ogniowa była silnie związana z władzą Kraśnika. Odsłonięcie tablicy czczącej strażaków - naszych mieszkańców ma przypominać nam i młodemu pokoleniu o tamtych ludziach - naszych bohaterach - podkreślał Andrzej Maj, starosta kraśnicki.

Podczas uroczystości na ręce komendanta powiatowego PSP w Kraśniku - Artura Bisa przekazano pamiątkowe portrety trzech rozstrzelanych w 1914r. strażaków - prekursorów pożarnictwa Ziemi Kraśnickiej. Wykonał je Szczepan Ignaczyński.

- Dzisiejsza polityka historyczna jest niczym. Dziś wielu młodych ludzi uważa, że za Ojczyznę nie warto oddawać życia. Mam nadzieję, że przy okazji kolejnych rocznic będzie tu więcej dzieci i młodzieży i że będą one uczyć się postaw z życiorysu tych wspaniałych ludzi - mówił Mirosław Włodarczyk, burmistrz Kraśnika.

W uroczystościach wzięły udział rodziny pomordowanych. - Dziadka znam tylko ze źródeł historycznych i z opowieści taty, który mając 3 lata stracił ojca. Dziadek był nauczycielem i komendantem Straży Ogniowej - opowiada Urszula Prószyska-Ignaczyńska, wnuczka rozstrzelanego we wrześniu 1914r. Piotra Prószyńskiego. - Jestem wdzięczna zarówno straży, jak i miastu oraz wszystkim ludziom, a szczególnie mojemu mężowi, które przyczyniły się do tego, żeby pamięć o tamtych wydarzeniach była pielęgnowana. Dziękuję za to, że mogliśmy w tak uroczysty sposób uczcić wydarzenia sprzed stu lat.

W programie piątkowych uroczystości znalazło się ponadto: zwiedzanie Wojewódzkiej Izby Tradycji Pożarniczych, msza święta w kościele WNMP w Kraśniku, przemarsz na cmentarz parafialny i złożenie wieńców na grobach prekursorów pożarnictwa.

Był wrzesień 1914r., kiedy podczas działań wojennych doszło do pogromu Kraśnickiej Straży Ogniowej. Jak wskazują źródła historyczne po dwudniowej bitwie pod Kraśnikiem - jednej z największych batalii stoczonych podczas I wojny światowej - do miasta zaczęto dowozić coraz więcej rannych różnych narodowości. Wśród nich najwięcej było Polaków z armii rosyjskiej. Ze względu na to, że brakowało pomieszczenia dla tylu ofiar bratobójczcej wojny trzeba było zorganizować szpital na 100 łózek w gmachach koszarowych. Dowódca austriacki zlecił to zadanie zarządowi Straży Ogniowej. Miał on dostarczyć w ciągu jednej doby 100 łózek i pościeli.

- Polacy chętnie je oddawali, ale Żydom trzeba było zabierać je siłą. Po 3 tygodniach sytuacja na froncie się jednak zmieniła i Rosjanie znów wkroczyli do Kraśnika. Wtedy społeczność żydowska oskarżyła strażaków o zrabowanie ich mienia. Dowódca wojsk rosyjskich machnął ręką i kazał rozstrzelać zarówno strażaków, jak i tych Żydów, którzy wrzeszczeli najgłośniej - opowiada Szczepan Ignaczyński, który poprzez żonę jest skoligacony z rozstrzelanym Piotrem Prószyńskim, ówczesnym komendantem Straży Ogniowej. - Po śmierci osierocił on 5 synów. Najmłodszy miał zaledwie 3 lata.

Poza komendantem rozstrzelano także jego zastępcę i pomocnika - Mieczysława Grotkowskiego oraz ówczesnego burmistrza i jednocześnie prezesa straży - Leona Wójtowicza. Egzekucję wykonano w dołach w pobliskim Kowalinie.

Dopiero po tragicznym wydarzeniu rosyjski pułkownik doszedł do przekonania, że podjął zbyt pochopną decyzję i przyczynił się do śmierci trzech niewinnych ludzi. Jak napisał Robert Przegaliński, weteran 1963r. w "Opowiadaniach o mieście Kraśniku i okolicach" Rosjanina "wprowadziło to w taką pasję względem Żydów, że aresztował dwóch miejscowych rabinów za przyjmowanie Austriaków chlebem i solą". Zawieziono ich do Janowa i powieszono.